Beyaz ekmek tüketiminin sağlık üzerindeki etkileri

Türkiye, yılda kişi başına 199.6 kg ekmek tüketimiyle son 65 yıldır dünyada en çok ekmek tüketen ülke konumundadır. Beyaz ekmek, diğer ekmek türlerine göre daha uzun bir raf ömrüne sahip olup, işlenmiş bir gıda olarak düzenli tüketiminde vücut sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Beyaz ekmek, protein, lif, vitamin, mineral ve sağlıklı yağlar gibi besin maddeleri açısından oldukça düşüktür. Ayrıca, kalorisi nispeten yüksek olduğundan, tüketildikten hemen sonra kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.

Araştırmalar, düzenli olarak beyaz ekmek tüketiminin tip 2 diyabet, obezite ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunları geliştirme riskini artırabileceğini göstermektedir.

KAN ŞEKERİNİ YÜKSELTİYOR

Beyaz ekmek, yüksek şeker oranına sahip olan basit bir karbonhidrattır. Vücut, bu besini enerji için hızla parçalar ve bu da kan şekerinde ani bir artışa yol açar. Karbonhidratlar, vücutta glikoza dönüştürülerek kan şekeri seviyelerini artırır.

Amerikan Kalp Derneği, “Kan şekeri seviyeleri yükseldiğinde, hızla düşer ve kendinizi halsiz ve yorgun hissetmenize neden olur.” diyerek, beyaz ekmek tüketiminin ani kan şekeri yükselmelerine neden olabileceğini vurgulamaktadır. Beyaz ekmek, yüksek glisemik indekse sahip olup, bu durum kan şekerinin yükselmesine ve düşmesine yol açar. İşlenmiş beyaz ekmekte birçok besin maddesi kaybolur; oysa diğer ekmek türleri, kompleks karbonhidratlar ve lif içerir. Tam tahıllı ekmek, vücut tarafından daha uzun sürede sindirilir ve beyaz ekmeğin neden olduğu şiddetli kan şekeri yükselmelerine neden olmaz.

SİNDİRİM SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLER

Tam tahıllar, sağlıklı bir bağırsak için gerekli olan lif ve diğer besinleri içeren karbonhidratlardır. Beyaz ekmek üretiminde, bu faydalı besin maddeleri ortadan kaldırıldığı için sindirim sistemi üzerinde olumlu bir etkisi yoktur. Buğdayın üç ana bileşeni vardır: kepek, tohum ve endosperm. Beyaz ekmek üretimi sırasında, kepek ve tohum çıkarılarak yalnızca endosperm bırakılır. Bu işlem, lif, vitamin ve minerallerin kaybına neden olur.

Lif, kan şekeri seviyelerini dengeleyen ve yemekten sonra tokluk hissi sağlayan önemli bir besindir. Lif açısından zengin bir diyet, kalp hastalığı riskinin azalması ve bağırsak sağlığının iyileşmesi ile ilişkilendirilmiştir. Lif, bağırsak düzenliliğini destekler ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. Beyaz ekmek, bu sağlık yararlarını sağlamaktan uzaktır.

KİLO ALIMINA YOL AÇABİLİR

Düzenli olarak beyaz ekmek tüketmek kilo alımına katkıda bulunabilir. Bir dilim beyaz ekmek yaklaşık 73 kalori içerir. Beyaz ekmek, lif ve protein açısından yetersiz olduğu için doyurucu değildir. Bu durum, kişinin doymadan fazla yemek yemesine sebep olabilir.

Beyaz ekmek, rafine unla yapılan oldukça işlenmiş bir gıda maddesidir ve genellikle şeker ve tuz gibi katkı maddeleri içerir. Tam tahıllar, sağlıklı bir kiloya katkıda bulunurken, rafine tahıllar kilo alımı ve daha yüksek obezite riski ile ilişkilendirilmiştir. Beyaz ekmek, vücudun enerji için ihtiyaç duyduğu karbonhidratlardan oluşur ve bu, diyetin gerekli bir parçasıdır. Daha sağlıklı alternatifler bulunmasına rağmen, beyaz ekmek de vücuda karbonhidrat sağlar. Uzmanlar, genellikle yetişkinlerin günde iki ila üç porsiyon tam tahıl tüketmesini önermektedir. Beyaz ekmeği ölçülü bir şekilde tüketmek ve kan şekeri seviyelerini dengelemeye yardımcı olması için protein veya lif açısından zengin yiyeceklerle birlikte tüketmek önemlidir.

DİYABET VE ÇÖLYAK HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT!

Beyaz ekmek, herkes için sağlıklı bir seçim olmayabilir. Çölyak hastalığı olan kişilerin glütene karşı duyarlılığı bulunmaktadır ve bu nedenle beyaz ekmekten kaçınmaları gerekmektedir. Çölyak hastalığı olan bireyler glüten tükettiklerinde, bağışıklık sistemleri ince bağırsağa saldırarak zarar verebilir.

Ayrıca, glütene karşı intoleransı veya hassasiyeti olan kişiler, şişkinlik gibi rahatsız edici semptomlardan dolayı beyaz ekmekten uzak durmayı tercih edebilirler. Diyabet veya kan şekeri seviyelerini etkileyen diğer sağlık sorunları olan bireyler için beyaz ekmek, muhtemelen en iyi seçim değildir; çünkü kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olduğu için diyabet yönetimini zorlaştırabilir.