Milyonlarca insanı etkileyen A vitamini eksikliği, başta çocuklar olmak üzere savunmasız gruplar için ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor. Uzmanlar, eksikliğin zamanında fark edilmemesi durumunda kalıcı görme kaybı ve bağışıklık sistemi çöküşü gibi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıyor.
Moda diyetlerin ve takviye furyalarının gölgesinde kalan A vitamini eksikliği, özellikle düşük gelirli ülkelerde halk sağlığını tehdit eden sessiz bir kriz haline gelmiş durumda. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), A vitamini eksikliğini çocuklarda önlenebilir körlüğün en yaygın nedeni olarak tanımlarken, bu durumun aynı zamanda hastalık ve ölüm riskini de önemli ölçüde artırdığını bildiriyor.
A vitamini; sağlıklı görme, güçlü bir bağışıklık sistemi, cilt sağlığı ve hücre büyümesi için hayati öneme sahip. Ancak hamile kadınlar ve çocuklar başta olmak üzere birçok birey, bu eksikliğe farkında olmadan açık hale geliyor.
BELİRTİLER YAVAŞ İLERLİYOR
A vitamini eksikliği, genellikle yavaş ilerleyen ve ilk aşamada hafif görülen belirtilerle kendini gösteriyor. Ancak tedavi edilmediğinde geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabiliyor. Uzmanlara göre, göz ardı edilmemesi gereken beş temel belirti şöyle:
Gece Körlüğü: Düşük ışıkta görme güçlüğü, eksikliğin en erken işaretlerinden biri. Bu belirti, rodopsin adı verilen göz pigmentinin üretiminde A vitamininin rol oynamasından kaynaklanıyor. Müdahale edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabiliyor.
Kuru Gözler ve Kornea Hasarı: A vitamini göz yüzeyini nemli tutarak koruyucu etki sağlar. Eksiklik durumunda ciddi göz rahatsızlıkları, hatta kalıcı körlük gelişebilir.
Gece Körlüğü: Düşük ışıkta görme güçlüğü, eksikliğin en erken işaretlerinden biri. Bu belirti, rodopsin adı verilen göz pigmentinin üretiminde A vitamininin rol oynamasından kaynaklanıyor. Müdahale edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabiliyor.
Kuru Gözler ve Kornea Hasarı: A vitamini göz yüzeyini nemli tutarak koruyucu etki sağlar. Eksiklik durumunda ciddi göz rahatsızlıkları, hatta kalıcı körlük gelişebilir.
Sık Enfeksiyonlar: Bağışıklık sistemini destekleyen mukoza zarlarının zayıflamasıyla birlikte, zatürre, ishal ve kızamık gibi enfeksiyonlara yakalanma riski artar. Özellikle çocuklarda ölüm oranları bu nedenle yükseliyor.
Kuru, Pullu Cilt: A vitamini cilt yenilenmesi için gereklidir. Eksikliğinde cilt kurur, pullanır ve iyileşme süreci uzar. Bu durum, sıklıkla egzama gibi cilt hastalıklarıyla karıştırılır.
Gelişim Geriliği: Çocuklarda büyüme ve zihinsel gelişim A vitamini yetersizliğinden olumsuz etkilenir. Uzun süreli eksiklik; öğrenme zorlukları, düşük kemik yoğunluğu ve bağışıklık düşüklüğü ile ilişkilidir.
Uzmanlar, A vitamini eksikliğinin basit ama etkili yöntemlerle önlenebileceğine dikkat çekiyor. Yapraklı yeşillikler, havuç, tatlı patates, yumurta ve süt ürünleri gibi besinlerle zenginleştirilmiş bir diyet, eksikliği önlemede kilit rol oynuyor. Ayrıca, risk altındaki bireyler için doktor gözetiminde takviye kullanımı da öneriliyor.
A vitamini eksikliğinin sadece bireysel değil, toplumsal bir sağlık sorunu olduğunu vurgulayan uzmanlar, bu konuda küresel farkındalık kampanyalarının artırılması gerektiğini belirtiyor. Sessizce ilerleyen bu eksiklik, erken teşhis ve müdahaleyle hem görme sağlığını koruyabilir hem de yaşam kalitesini artırabilir.
