Bosna’da kahveler neden kulpsuz fincanda servis ediliyor?

Bosna Hersek’in sokaklarında dolaşırken neredeyse her kahve tepsisinde karşınıza çıkan kulpsuz kahve fincanları, son dönemde sosyal medyada büyük merak uyandırdı.

İlk bakışta sade bir tasarım tercihi gibi görünse de, bu fincanların ardında yüzyıllara yayılan bir kültür bulunuyor.

Saraybosna’nın taş sokaklarında, Mostar’ın tarihi kahvehanelerinde ve Travnik’in geleneksel evlerinde hala bu alışkanlık var.

Peki, ama neden kulpsuz fincan?

KULPSUZ FİNCANIN ASIL SEBEBİ…

1463 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Bosna’yı fethinden önce Boşnak halkı, batıdan Katolik, doğudan Ortodoks kiliselerinin yoğun baskısına maruz kalıyordu. Uzun yıllar kimliklerini korumaya çalışan Boşnaklar, dönemin şartlarında Bogomil mezhebine sığınarak varlıklarını sürdürdü. Osmanlı’nın bölgeyi fethetmesiyle birlikte Boşnakların önemli bir bölümü topluca İslamiyet’i seçti.

Ancak yıllar içinde Hristiyan komşularla yaşanan çekişmeler, yalnızca politik alanda değil, giyimden davranış tarzına, gündelik hayattaki küçük alışkanlıklara kadar yansıdı.

“Parmakların İstavroz Pozisyonu”

Hristiyanlıkta istavroz çıkartma ritüelinde baş, işaret ve orta parmak bir araya getirilir. Bu el hareketi bir inanç simgesidir.

Kulplu fincan kullanıldığında, fincan kulpunu tutarken parmaklar doğal olarak bu birleşme pozisyonuna benzer bir şekil alıyordu. Dönemin Hristiyan komşularının bunu alay konusu yapması üzerine Müslüman Boşnaklar kahveyi kulpsuz fincanda içmeye başladı.

Böylece Boşnaklar kahve fincanlarını baş ve işaret parmağı ile tutmaya başladı. Bu tutuş, parmakların hilal formu oluşturmasına olanak sağlıyor.