Grip ve Covid’i nasıl ayırt edeceğiz?

Virüslerin yol açtığı grip ve soğuk algınlığı dahil hastalıklar yıl boyunca görülebilir, ancak en çok soğuk aylarda ortaya çıkıyor.

Bunun yalnızca bir soğuk algınlığı olup olmadığını nasıl anlayabiliriz ve bizi en çok rahatsız edecek bu hastalıklardan nasıl korunabiliriz?

BBC’nin Morning Live programında düzenli olarak ekranlara çıkan tıp doktoru Oscar Duke bu konuyla ilgili en önemli tavsiyelerini paylaşıyor.

Soğuk hava soğuk algınlığına neden olur mu?

Soğuk havanın bağışıklık sistemimizi ne ölçüde etkilediğine dair araştırmalar henüz net değil.

Hepimiz hava soğuduğunda genellikle kendimizi sıcak, rahat, kapalı alanlara atıyoruz. Ve bu ortam, virüsler için mükemmel bir alan yaratıyor.

Bazı ülkelerde, örneğin İngiltere’de, bu dönem aynı zamanda çocukların yaz tatilinden sonra okula geri döndükleri zamana denk geliyor.

Okul ve kreşler, virüslerin bolca dolaştığı birer petri kabı gibi görülebilir. Çocuklar da bu mikropları eve getirebilir.

Aynı şey üniversite yurtlarındaki yeni öğrenciler için de geçerli.

Bir araya gelmek mikropların yayılmasına neden olabildiği gibi yoğun içki tüketimi ve eğlence de bağışıklık sistemini daha da zayıflatabilir.

Farkını nasıl anlayacağız?

Soğuk algınlığı, grip ve Covid gibi daha ciddi virüslerin birçok belirtisi birbirine benzer.

Ama bazı ipuçları size suçluyu ayırt etmede yardımcı olabilir.

Soğuk algınlığı genellikle yavaş yavaş başlar. Burnu ve boğazın arka kısmını etkiler, bazılarında ağzın arka tarafında gıdıklanma olur.

Bir diğer erken uyarı işareti kulakta basınç hissi olabilir. Virüs daha da ilerlerse akciğerlere ulaşabilir ve inatçı bir öksürüğe yol açabilir.

Çoğunlukla bu belirtiler günlük hayatımıza devam etmemizi engellemez.

Aynı şey grip için söylenemez. Grip genellikle vücut ağrıları, ateş ve kas zayıflığını da beraberinde getirebilir.

Grip sizi illa yatağa düşürmek zorunda değil ama çoğu zaman öyle hissettirebilir.

Pandemiden bu yana Covid işi daha da karmaşık hale getirdi, çünkü grip ile çok benzer belirtilere sahip.

Ama Covid’i diğerlerinden ayırabilecek bazı kendine has işaretleri var:

• Koku ya da tat kaybı,
• Yeni varyantlar Stratus ve Nimbus bu kış yayılırken görülen “jilet gibi keskin” boğaz ağrısı,
• İshal.

Fakat eğer kronik bir rahatsızlığınız varsa, nefes darlığı çekiyorsanız ya da belirtiler üç haftadan uzun sürüyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurmalısınız.

Stratus ve Nimbus hakkında neler biliniyor?

Uzmanlara göre, bazıları tarafından Stratus olarak adlandırılan XFG ve Nimbus olarak bilinen NB.1.8.1 şu anda yaygın olarak görülen Covid varyantları.

Bunlar önceki Covid-19 varyantlarına kıyasla daha büyük bir tehdit oluşturmuyor.

Ancak virüsün son zamanlarda geçirdiği genetik değişiklikler enfeksiyon olasılığını artırabilir.

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Prof. Alpay Azap, test yaptırılan hastaların neredeyse yüzde 80’inde Covid virüsüne rastlandığını belirtiyor.

Son vakalarda ses kısıklığı veya keskin boğaz ağrısı gibi belirtiler bildiriliyor.

Belirtileriniz varsa ve evden çıkmanız gerekiyorsa, yüz maskesi takmanız öneriliyor.

İngiltere’nin Ulusal Sağlık Hizmetleri NHS, boğaz ağrısı için bol sıvı tüketmenin ve bir çay kaşığı balın faydalı olabileceğini söylüyor.

Kraliyet Aile Hekimleri Koleji’ne göre, İngiltere genelinde Covid oranları özellikle çok küçük yaştakiler ve yaşlılar arasında artış gösteriyor.

Neler iyi gelir?

Doktora gitmek dışında C ve D vitamini takviyeleri kişilerin yapabilecekleri arasında yer alıyor. Bunun dışında eğer nefes almada sorun yaşayacak kadar burnunuz tıkalıysa, burun açıcı spreyler de iş görebilir ancak burada birkaç gün kullanmak gerekiyor. Fazla kullanıldığında olumsuz yan etkileri olabilir. Bunun dışında mevsime uygun sebzelerden hazırlanmış çorbalar da kişilere iyi gelebilir ancak kişinin kendine teşhis koymadan mutlaka bir uzman doktora görünmesi gerekiyor.

Peki ya aşılar?

Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre grip virüsünün neden olduğu enfeksiyonları ve ağır sonuçları önlemenin en etkili yolu aşı.

Grip virüsü sürekli değişir ve evrim geçirir; bu yüzden her yıl yeni türlere karşı aşı güncellenir.

Dr. Oscar, aşı teklif edilirse yıllık grip aşısını yaptırmanın çok önemli olduğunu söylüyor.

Uygunluk, ülkeler arasında değişiklik gösteriyor; amaç ise en çok risk altındaki gruplara öncelik vermek.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’ne göre gripten komplikasyon riski yüksek olan kişiler için aşı özellikle önemlidir.

Bu gruplar şunlardır:

• Belirli kronik hastalıkları olanlar,
• Hamileler,
• Altı ay ile beş yaş arasındaki çocuklar,
• Yaşlılar,
• Sağlık çalışanları.